چرا تست نشتی سرسیلندر خودرو مهم است؟ سرسیلندر موتور، بدون شک یکی از مهمترین اجزا خودرو است. قطعه ای پیچیده که جنس و طراحی منحصر به فردی دارد و به منظور جلوگیری از خروج گازها از سیلندرها برای انجام مناسب فرایند احتراق، تزریق موقت سوخت و خروج دود از محفظه احتراق در قسمت فوقانی بلوک سیلندر تعبیه شده است. بیاید کمی دقیق تر این قطعه را بررسی کنیم.
جنس سر سیلندر معمولا از آلیاژهای آلومینیوم و آلیاژهای آهن (چدن دانه ریز و چدن خاکستری) است و از طریق فرایند تزریق و ریخته گری، قالب گیری و تولید می شود. این قسمت از قطعات مختلفی میزبانی می کند و از متعلقات گوناگونی تشکیل شده است.
شمع ها، اسبک ها، سوپاپ ها، سیت سوپاپ ها، گیت سوپ ها، میل سوپاپ، فنرها، مجاری آب و روغن، مانیفولدها (شامل پنجه اگزوز و لوله های ورود سوخت به سیلندر) و ترموستات، همه به نوعی با سرسیلندر مرتبط هستند.
می بینید که قطعات زیادی از طریق سرسیلندر با سیلندر ارتباط دارند، پس سلامت این قطعه تاثیر بسزایی در عملکرد موتور و قطعات همراه آن خواهد داشت. اطمینان از سلامت این قطعه از موتور، مخصوصا به هنگام خرید ماشین دست دوم اهمیت زیادی دارد پس چقدر خوب است که برای خاطر جمع شدن سلامت این قطعه آزمایش شود. قبل از معرفی انواع تست نشتی سرسیلندر به سراغ مشکلات و عیب های احتمالی این قطعه برویم.
دلایل خرابی، عیب ها و مشکلات شایع سرسیلندر
خبر خوب این است که جنس سرسیلندر و آلیاژهای به کار رفته در ساخت آن، این قطعه را در برابر گرما و فشار مقاوم می کند. پس تا حدودی خیال ما جمع می شود که این قطعه استهلاک چندانی ندارد و به ندرت خراب می شود. با این حال، سلامت سرسیلندر وابستگی شدیدی به عملکرد بی نقص سیستم روغن کاری و سیستم خنک کننده موتور خودرو دارد و ایراد در عملکرد این بخش ها ممکن است سبب تغییر شکل و تاب برداشتن سرسیلندر شود.
به طور کلی سرسیلندر می تواند دچار سه عیب اصلی ترک خوردگی، تابیدگی و کربن گرفتگی شود که به طور مفصل در یک مقاله جداگانه به این ایرادات پرداخته خواهد شد.
این ایرادات معمولا خود را به شکل هایی نظیر مخلوط شدن آب و روغن، سوختن واشر سرسیلندر، دیر روشن شدن خودرو و ریپ زدن، گرم شدن غیر معمول موتور، خارج شدن دود نامتعارف از اگزوز و … نشان می دهند. حالا که با این قطعه حیاتی بیشتر آشنا شدیم، می توانیم به سراغ انواع تست نشتی سرسیلندر برویم. لطفا ما را همراهی کنید.
انواع مختلف تست نشتی سرسیلندر خودرو
به طور کلی می توان این تست ها را به 4 نوع تست سلامت موتور سی اس، روش کمپرس سنجی، تست خلا سنجی و روش نشتی سنجی موتور دسته بندی کرد که ما در اینجا هر یک را جداگانه و به صورت مختصر برای شما توضیح می دهیم.
اولین تست نشتی سرسیلندر خودرو؛ تست سلامت موتور سی اس
این تست جدید، ساده ترین، مقدماتی ترین و درعین حال در دسترس ترین روش تعیین نشتی سرسیلندر و عیب یابی موتور است. این روش تنها تستی است که در آن حضور کارشناس و مکانیک الزامی نیست. بنابراین قیمت آن نیز بسیار مناسب تر است.
کافی است که کیت تست موتور را خریداری کنید و مطابق دستورالعمل درج شده در جعبه از آن استفاده کنید. زمان تقریبی برای این تست حدوداً 15 دقیقه است. این روش مقدماتی ترین نوع تست است. اگر کیت تست CS علائم نشتی را نشان داد می توان از تست های دیگر استفاده کرد تا محدوده عیب مشخص تر شود. سپس کارشناس می تواند به باز کردن موتور اقدام کند. ما به طور کامل مراحل انجام این تست را در مقاله انجام تست سلامت موتور سی اس (CS)؛ مراحل و نکات مهم! توضیح داده ایم. خواندن این مقاله خالی از لطف نخواهد بود.
از این تست به بعد، تمام آزمایش ها نیاز به کارشناس و ابزارهای اختصاصی دارند در سه روش دیگر استفاده از کمپرسور و گیج فشار سنج ضروری است. اما در تمام روش ها نیازی به باز کردن موتور خودرو نخواهد بود. ما در این مقاله تنها به معرفی کوتاه روش ها بسنده می کنیم و هر یک از روش ها را جداگانه و مفصل در مقاله های دیگر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
دومین تست نشتی سرسیلندر خودرو؛ تست کمپرس سنجی موتور
در این روش به کمک یک کمپرس سنج، فشار تراکم یا کمپرس هر سیلندر اندازه گیری می شود. نتایج بدست آمده میزان آسیب به واشر سرسیلندر، رینگ و پیستون، سوپاپ ها و فنر سوپاپ ها و بادامک میل سوپاپ را گزارش می کنند.
پس از انجام مراحل مربوطه، کمپرس سنج میزان کمپرس هر سیلندر را به ما می گوید. با مقایسه این میزان با معیار استاندارد درج شده در کتاب راهنمای تعمیرات هر ماشین وضعیت سلامت سرسیلندر و سیلندر آزموده می شوند. ما یک مقاله کامل در مورد این روش برای شما آماده خواهیم کرد.
سومین تست نشتی سرسیلندر خودرو؛ تست خلا سنجی موتور به کمک سنسور MAP
قبل از بررسی این روش باید کمی در مورد مانیفولد هوا صحبت کنیم. مسیر هوارسانی به موتور از بخش های مختلفی نظیر لوله های ورودی و انتقال هوا، جعبه فیلتر هوا، فیلتر هوا مجموعه دریچه گاز و مانیفولد ورودی موتور و در برخی از سیستم ها، سنسور فشار مطلق هوا (Manifold Absolute Pressure – MAP) یا سنسور مپ تشکیل شده است.
وظیفه این سنسور اندازهگیری فشار مانیفولد با توجه به وضعیت کاری موتور است. ECU به کمک این اطلاعات حجم مناسب پاشش سوخت را برای وضعیت های مختلف کاری موتور را محاسبه می کند و به انژکتورها فرمان می دهد تا مقدار لازم را به موتور تزریق کنند.
نکته: توجه داشته باشید که همه سیستم های انژکتوری از سنسور مپ استفاده نمی کنند و در این خودروها برای اندازه گیری حجم و جرم هوای ورودی به موتور از سنسوری به نام MAS استفاده می شود. این تست برای این نوع از سیستم ها قابل اجرا نیست.
در این روش تست نشتی سرسیلندر، با استفاده از دستگاه دیاگ (عیب یاب) مقدار سنسور مپ خوانده می شود. این آزمایش باید در حالت خاموش بودن موتور خودرو، استارت خوردن موتور، دور آرام و دور متوسط انجام گیرد. سپس اعداد با معیارهای استاندارد مقایسه شده و وضعیت موتور گزارش می شود.
چهارمین تست نشتی سرسیلندر خودرو؛ آزمایش نشتی سنجی موتور
این روش نسبت به آزمایش های کمپرس سنجی و خلا سنجی دقت کمتری دارد اما ساده تر است. مانند دو تست قبلی از دستگاه کمپرسور و گیج نشان دهنده فشار استفاده می شود. این تست شامل دو مرحله بررسی صداها و نشانه ها و بررسی عددی می شود.
در آزمایش مربوط به بررسی صداها و نشانه ها نیازی به گیج نشان دهنده فشار نیست. همچنین در این تست موتور بهتر است سرد باشد. با چرخاندن موتور، سیلندر مورد نظر در ابتدای کورس احتراق قرار می گیرد. شمع باز می شود و شیلنگ کمپرسور به همراه آداپتور مربوطه به جای شمع بسته می شود.
شیر مخزن کمپرسور کم کم باز می شود سپس مانیفولد هوا، و گیج روغن و لوله اگزوز چک می شوند. در این مرحله بررسی می شود که آیا صدای هوای فشرده از این نواحی شنیده می شود یا خیر. در رادیاتور نیز باز می شود و قل قل کردن مایع خنک کننده نیز چک می شود. وجود هر یک از این نشانه ها می تواند آسیب بخش های مختلفی از موتور و سرسیلندر آن را گزارش کند.
بررسی عددی نیاز به حداقل یک گیج فشار سنج دارد (مطلوب این است برای تست نشتی سرسیلندر و بلوک از دو گیج فشار استفاده شود که یکی فشار عمومی مدار و دیگری فشار در ناحیه مورد نظر را نشان دهد.)
گیج فشار سنج پس از ریگلاژ شدن و تعیین فشار ورودی به وسیله آداپتور به موتور متصل می شود. فشار مناسب برای انجام آزمایش حدود 100 psi یا 6 bar است. سپس با استفاده از گیج تست دوم میزان افت فشار بررسی می شود. افت فشار در هر سیلندر نباید بیشتر از 20 درصد باشد. در صورت اختلاف فشار بالای 20 درصد نشتی آن سیلندر مورد بررسی قرار می گیرد.
نتیجه گیری
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و شما به خوبی با انواع تست نشتی سرسیلندر و سیلندر خودرو آشنا شده باشید. این تست ها روش های مناسبی برای عیب یابی موتور خودرو هستند. نکته مثبت در مورد تمام این تست ها این است که برای انجام آنها نیازی به باز کردن موتور نیست. با این آزمایش ها محدوده عیب، هزینه تعمیرات و زمان لازم برای انجام اصلاحات مشخص شده و به صاحب خودرو اعلام می گردد.